Deense gemeenten hebben veel taken
Denemarken heeft in 2007 een ingrijpende hervorming doorgevoerd van het overheidsbestuur. De provinciale bestuurslaag is er uit gehaald en de taken werden verdeeld tussen Rijk en Gemeenten. Gemeenten kregen dus meer taken en moesten hun 'bestuurskracht' aantonen. Het lokale besruur wordt uitgevoerd door gemeenten die bij veel taken (verplicht) regionaal samenwerking in vijf bestuurlijke regio's.
Gemeenten in Denemarken hebben een omvangrijk takenpakket. Bijna 60% van de gemeenten heeft tussen de 20 en 50 duizend inwoners. Ook kleinere en middelgrote gemeente blijken dus in staat om een goed dienstenpakket aan te bieden. Deense gemeenten zijn verantwoordelijk voor sociaal beleid, cultuur, locale zorg (uitgebreider dan in Nederland), kinderopvang, basisonderwijs, arbeidsmarkt, uitkeringen en pensioenen, lokale wegen, RO, milieu, natuur.
Een deel van de taken van de vroegere provincies zijn overgenomen door 5 regio’s waarbinnen gemeenten samenwerken. Het betreffen allemaal regionale taken, zoals (ziekenhuis)zorg, (gespecialiseerd) onderwijs, regionale OV bedrijven, ruimtelijke ordening, regionale economische ontwikkeling, milieu, veiligheid en hulpverlening. De regio’s zijn echter niet politiek maar administratief bestuurlijk en worden gefinancierd door de gemeenten zelf.
Deense gemeenten hebben dezelfde opdracht
Net als in Nederland is er in Denemarken een brede consensus dat veel taken op lokaal niveau thuishoren. Met de nodige eisen aan bestuurskracht en financieel beheer. Ook moesten Deense gemeenten vanaf 2015 goedkoper gaan werken. Er is dan ook flink geinvesteerd in de digitale dienstverlening en ICT. Het beschikbare budget voor de uitvoering van overheidstaken daalt dan ook geleidelijk.
Kleine gemeenten en hun bestuurskracht
In voorbereiding op de grote bestuurshervorming, is er discussie is geweest over de 'ideale' omvang van een gemeente, gerelateerd aan bestuurskracht en contact met de burger. Veel heel kleine gemeenten hebben gekozen voor herindeling. Op dit moment is 7 % van de gemeenten kleiner dan 20.000 inwoners en 35 % is groter dan 50.000 inwoners. De overige 60 % van de gemeenten heeft een inwonertal tussen de 20 en 50 duizend inwoners. Daarmee is er een opvallende overeenkomst tussen Deense en Nederlandse gemeenten als het gaat om het inwoneraantal.